Niet naar bed

Soms is het best lastig om bewoners naar bed te begeleiden. Nee is dan gewoon echt nee. Begrijp me goed, onze bewoners bepalen zelf wanneer ze mogen gaan slapen. Alleen af en toe hebben ze gewoon een beetje hulp nodig, bijvoorbeeld als ze geen tijdsbesef meer hebben of als er een drukke dag met veel bezoek of activiteiten is geweest. Soms beginnen ze zich al uit te kleden als ze nog in de huiskamer zijn. Niet meer weten waar ze zijn. Hun hoofd zit dan gewoon even vol of is juist helemaal leeg. De drie R-en zijn niet alleen voor kinderen belangrijk, ook onze bewoners varen er wel bij: Rust, Regelmaat en Reinheid. Vanavond zit mevrouw Zonder Naam in haar rolstoel schuin achter mij in de huiskamer. Ik heb met drie bewoners, vandaag zijn het er trouwens vier, ons tegenwoordig regelmatig terugkerende ‘mannen-kaart-avondje’ Herinner je ze nog?

De grappigste thuis

Meneer Hartenkoning, die geniet als ik zeg dat hij niet mag steggelen. Meneer Klaverenboer heb ik in zijn rolstoel ook aangeschoven. Nou ja, ik heb natuurlijk eerst gevraagd of hij zin had om te komen kijken. Toeschouwers en supporters zijn altijd welkom! Hij wijst zo nu en dan naar de kaarten op tafel en steekt enthousiast zijn duim omhoog als ik bij de laatste kaart hard op tafel klop met mijn hand en roep "Laatste kaart!" om deze vervolgens door meneer Schoppenkoning weg te laten gooien. Het eerste potje, sluiten wij met winst af. Mijn andere kaartmaatje, meneer Schoppenkoning, die altijd weer opnieuw die welgemeende lach met schitterende pretogen op zijn gezicht krijgt. Nóg meer straalt en lacht als ik en meneer Hartenkoning ‘steggelen’ over het wel of niet uit mogen leggen van een setje van 3 dezelfde kaarten. Soms heeft meneer Schoppenkoning moeite met het vasthouden van de 13 kaarten in zijn hand. Ik geef ze als een mooie Spaanse waaier aan. Hij houdt ze zo stevig vast, dat de kaart die hij gepakt heeft van ‘de stok’ onmogelijk ertussen past. Dan help ik. Ik vraag welke kaart hij wil weggooien. Met zijn andere hand wijst hij dan. Of hij noemt het getal dat op de kaart staat. Staan er twee zevens, dan vraag ik Ruiten of Klaveren 7? Heel langzaam hoor ik dan Rrruiten!

Als mijn collega komt vragen of meneer naar bed wil, zegt hij onmiddellijk met vrij luide toon: “NEE.” Ik moet lachen. Hij ook! “Tuurlijk niet, we zijn in the winning-mood, hè! We kunnen echt niet stoppen op dit moment!” Helaas verliezen ‘we’ uiteindelijk toch het laatste spel. Meneer Schoppenkoning kan er nog steeds om lachen. “Morgen weer een nieuwe dag!” En zo is het! “Welterusten.” Meneer Joker is ondertussen van tafel gelopen. Hij wil ook naar bed, maar snapt niet dat iedereen altijd eerder naar bed gaat dan hij. Als ik meelevend en met een leuke woordspeling zeg dat hij ook 'altijd de Joker' is, kan hij wel lachen om mijn grapje. "Ik ga kijken of ik nog een jongetje ben!" En dan moet hij ook nog ff kort een verhaal kwijt: "Ik ben vanmorgen hier in bad geweest. Mijn kanarie verzoop onder water. Was wel lekker hoor." En terwijl hij over zijn wang wrijft, zegt ie ondeugend lachend: "En ik ben lekker geschoren. Dan ruik ik zo lekker. En ja, dat vindt ons vrouw dan weer lekker!" En zo loopt hij lachend de huiskamer uit naar het toilet.

Geef mij je hand

En dan zie ik in mijn ooghoeken mevrouw Zonder Naam weer zitten, stilletjes naar de grote kast achter me getrippeld. Op de vraag van de zorg of ze wil gaan slapen, hoor ik een duidelijke NEE. “Waar is Nellie?” zegt ze meteen daarna. En ik geef antwoord. Ik weet dat ze niet specifiek mij bedoelt, maar ik reageer wel. Nellie, Pieta, Petra, één van mijn doopnamen is Petronella. Ik ben naar mijn oma genoemd, die heette Nellie, maar vroeger Pieta. Er waren twee dienstmeiden die Pieta heetten en toen hebben ze mijn oma maar Nellie genoemd! Zo makkelijk ging dat. Mij maakt het niet uit, mijn mooie herinneringen naar oma van Dorst blijven me op deze manier nog meer bij!

“Ik ben hier!” antwoord ik vriendelijk en loop er meteen naar toe. “Ik moet. Boodschappen. Heb geen fiets. Slapen. Koffie zetten. Hij moet ook nog. In de kelder. Ik weet het niet meer.” Allemaal losse woorden komen uit haar mond. Ze is gewoon moe. Dat zie ik aan haar houding. Ik hoor het aan de losse woorden die langzaam en verward uit haar mond komen. Haar ogen vallen zo nu en dan dicht. En nee, ze is 95 jaar, maar voelt zich nog steeds een jonge vrouw. Ze denkt nog zoveel te kunnen en ‘te moeten’ zorgen. Maar van mij mag ze gewoon genieten, van een kopje hete thee, van een heerlijke zoete kersenbonbon en van een goede nachtrust! Dus ik schakel weer even. Steek mijn handen naar haar uit. En begin te zingen: “Geef mij je hand. Geef mij ze allebei. Zeg me dan heel even dat je niet kan leven, zonder mij. Zonder mij.” En terwijl ik met mijn armen langzaam van links naar rechts beweeg, voel ik haar armen met me mee deinzen. Ik knik ondertussen naar mijn collega, kijkend naar de deur. Ze snapt mijn boodschap! Heel langzaam beweeg ik achteruit naar diezelfde deur die naar de gang leidt.

Mooiste glimlach

“Gaan we samen dansen?” “Jaaa...” zegt ze dromerig en zacht. En ik krijg de mooiste glimlach van haar te zien! Ik zet een ander liedje op en hoor uit mijn mond ‘Malle babbe’ komen. Terwijl ik met mijn rechterhand haar linkerhand probeer vast te houden, draai ik een rondje om m’n eigen as. Ze glundert, mevrouw Zonder Naam. Als we het over geluksmomentjes hebben, hoe klein ze ook lijken, dit is weer een grote voor mij EN zeker ook voor haar! Even vergeet ze al haar zorgen. En zo dansen we door de lange gang richting haar slaapkamer. Ze laat mijn rechterhand nu niet meer los. Als we op haar slaapkamer zijn, staan twee collega’s op een afstandje naar ons te kijken. Ze genieten van dit tafereel en zeggen liefkozend tegen mij: “Dit lukt jou verder wel, hè?” Ik kijk naar hen en dan naar mijn danspartner: “Bedankt voor deze geweldige dans. Ik heb genoten!” “Dat was leuk. Ik ben moe.” Ik weet het. Dat komt goed uit. “Welterusten mevrouw Zonder Naam, slaap lekker en morgen gezond weer op!”

(NB. Alle namen die ik gebruik zijn fictief i.v.m. privacy van onze bewoners. Deze keer zijn de speelkaarten weer aan de beurt ;-)